بخش انگل شناسی
انگل‌شناسی علمی است که به مطالعه شکل خارجی و داخلی و سیر تکامل و طرز سرایت انگل به انسان و حیوان می پردازد . انگل یا پارازیت ، به موجودی گفته می‌شود که بطور موقت و یا دائم در سطح خارجی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی کرده و از این زندگی فایده می‌برد .
انگل شناسی پزشکی در بین شاخه‌های علوم پزشکی و دانشمندان علوم پزشکی اهمیت زیادی پیدا کرده است . انگل شناسی از نظر رشد و توسعه علوم بویژه کاربردهای طبی ، دام پزشکی ، کشاورزی و صنایع غذایی اهمیت زیادی دارد. بنابراین روشن است که آشنایی با زندگی انگلی و انگل ها ، نه تنها از نقطه نظر رشد و توسعه علوم ، بلکه از نظر کاربردهای عملی آن نیز بسیار مهم است .
تشخیص
تظاهرات بالینی در اغلب بیماری های انگلی آن قدر عمومی است که در بسیاری موارد بنای تشخیص بر پایه نشانه شناسی کافی نیست . اگر چه یک پزشک باتجربه ممکن است علائم و نشانه های ویژه برخی بیماری انگلی را شناسایی کند ، ولی در موارد غیر معمول ممکن است نشانه‌ها آنچنان گیج کننده باشند که هیچ تابلوی بالینی واضحی را نشان ندهند . همچنین بسیاری از عفونت ها بویژه عفونت های کرمی نشانه های کم و غیر مشخصی داشته و اغلب از نظر بالینی غیر قابل افتراق هستند . تشخیص نهایی و شیوه درمانی درست، نیاز به شناسایی انگل در آزمایشگاه دارد .
درمان
درمان موفقیت آمیز بیمار شامل اقدامات پزشکی و روش های جراحی ، توجه به وضعیت غذایی و دارو درمانی اختصاصی است . پزشک باید توانایی بیمار در همکاری آگاهانه ، بهسازی محیط ، همه گیر شناسی بیماری و انتخاب روش های جلوگیری از گسترش عفونت را نیز مدنظر داشته باشد . در طی 10 تا 15 سال اخیر پیشرفت های قابل توجهی در درمان بیماری های انگلی صورت گرفته است . هم اکنون داروهای موثر و نسبتا” غیر سمی متعددی برای درمان اغلب بیماری های انگلی در دسترس است.
جمع آوری نمونه مدفوع جهت آزمایش انگل
- نمونه مدفوع باید تازه باشد .
- نمونه باید در ظرف مخصوص قرار داده شود . در پیچ ظرف باید محکم باشد تا رطوبت نمونه حفظ گردد .
- نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود زیرا ادرار می تواند ترفوزوئیت ها را از بین ببرد .
- موادی که برای انجام رادیوگرافی خورده می شوند مانند باریم و یا موادی نظیر روغن های معدنی ، ملین ها، آنتی اسیدها ، بیسموت و برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین حداقل از یک هفته قبل از نمونه گیری مصرف نشده باشند زیرا در جداسازی انگل های روده ای تداخل ایجاد می کنند .
- در مواردی که اندازه گیری کمی یا کیفی چربی در مدفوع مورد درخواست باشد بیمار نباید پیش از جمع آوری نمونه از شیاف یا مواد روغنی استفاده نماید.
- تاريخ و زمان جمع آوری نمونه باید ثبت گردد.
آزمایش مدفوع از نظر خون منفی ( Fecal Occult Blood Test )
این آزمایش برای غربالگری بعضی از بیماری های گوارشی نظیر سرطان روده بزرگ ، پولیپ ، ناهنجاری های عروق خونی در روده بزرگ ، دیورتیکولیت ، اولسر کولیت و بیماری کرون استفاده می شود . در این حالت وجود خون مخفی در مدفوع با آزمایش گایاک یا تست O.B مشخص می‌شود . در حال حاضر دو روش برای انجام FOBT وجود دارد که عبارتند از آزمایش گایاک (Guaiac) و آزمایش ایمنوشیمی .
در اکثر آزمایشگاه ها اغلب آزمایش گایاک برای تشخیص خون در مدفوع انجام می شود . در این روش از یک کارت دارای پوشش گایاک استفاده می گردد ( گایاک ماده‌ای گیاهی است که به عنوان شاخص یا معرف نتایج آزمایش به‌کار می‌رود ). پس از قرار دادن نمونه مدفوع بر روی کارت آزمایش ، اگر خون در مدفوع وجود داشته باشد رنگ کارت تغییر می‌کند .
در FOBT به روش ایمنوشیمی از یک آنتی بادی استفاده می‌شود که به هموگلوبین گلبول قرمز متصل می‌شود و نشان می‌دهد که در مدفوع خون وجود دارد . این روش مزیت‌هایی بر تست گایاک دارد ، اما به طور گسترده در دسترس نمی‌باشد.
توجه:
با غربالگری منظم که از ۵۰ سالگی شروع می شود می توان میزان مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال را تا ۶۰ درصد کاهش داد .